Szarlotka to jedno z tych ciast, które przywołuje wspomnienia domowego ciepła i aromatycznych zapachów unoszących się z kuchni. Wersja na oleju to nie tylko zdrowsza alternatywa dla klasycznej szarlotki z masłem, ale również szybsza w przygotowaniu. Ten przepis idealnie sprawdzi się, gdy mamy ochotę na słodki deser, ale nie chcemy spędzać wielu godzin w kuchni. Ciasto wychodzi puszyste, wilgotne i długo zachowuje świeżość. Domowa szarlotka na oleju to doskonały wybór na niedzielne popołudnie z rodziną, wizytę niespodziewanych gości czy po prostu na osłodzenie zwykłego dnia.
Składniki na puszystą szarlotkę na oleju
Przygotowanie idealnej szarlotki zaczyna się od wyboru odpowiednich składników. Wszystkie powinny być w temperaturze pokojowej, co zapewni lepsze połączenie i puszystość ciasta.
Składniki na ciasto:
- 3 jajka (koniecznie w temperaturze pokojowej)
- 1 szklanka cukru (200g)
- 1 łyżeczka cukru wanilinowego
- 3/4 szklanki oleju roślinnego (180ml) – najlepiej rzepakowego lub słonecznikowego o neutralnym smaku
- 2 szklanki mąki pszennej (320g)
- 2 łyżeczki proszku do pieczenia
- Szczypta soli
Składniki na nadzienie jabłkowe:
- 1,5 kg jabłek (najlepiej kwaśnych, np. szara reneta lub antonówki)
- 2 łyżki soku z cytryny
- 2 łyżki cukru (dostosuj ilość do kwaśności jabłek)
- 1 łyżeczka cynamonu
- 1 łyżka mąki ziemniaczanej (jeśli jabłka są bardzo soczyste)
Do posypania:
- Cukier puder do dekoracji
- Opcjonalnie: płatki migdałów (50g)
Przygotowanie domowej szarlotki krok po kroku
Szarlotka na oleju jest prosta w przygotowaniu, ale warto zwrócić uwagę na kilka szczegółów, które sprawią, że ciasto będzie idealnie puszyste, a jabłka soczyste i aromatyczne.
Przygotowanie nadzienia jabłkowego:
- Jabłka umyj, obierz i usuń gniazda nasienne. Pokrój je w kostkę lub cienkie plasterki, zależnie od preferencji.
- W misce wymieszaj pokrojone jabłka z sokiem z cytryny, cukrem i cynamonem.
- Jeśli jabłka są bardzo soczyste, dodaj łyżkę mąki ziemniaczanej i dokładnie wymieszaj – zapobiegnie to nadmiernemu zawilgoceniu ciasta.
- Odstaw na 15 minut, aby jabłka puściły trochę soku i przesiąkły aromatem cynamonu.
Przygotowanie ciasta:
- Rozgrzej piekarnik do 180°C (termoobieg) lub 190°C (grzanie góra-dół). Przygotuj formę o wymiarach około 24-26 cm (najlepiej tortownicę) – wysmaruj ją olejem i wysyp bułką tartą lub wyłóż papierem do pieczenia.
- W dużej misce ubij jajka z cukrem i cukrem wanilinowym na jasną, puszystą masę (około 3-4 minuty mikserem na średnich obrotach) – to kluczowy moment dla puszystości ciasta.
- Nie przerywając miksowania, powoli wlewaj olej cienkim strumieniem, aż całkowicie się połączy z masą jajeczną.
- W osobnej misce wymieszaj mąkę, proszek do pieczenia i sól.
- Stopniowo dodawaj suche składniki do masy jajecznej, mieszając delikatnie szpatułką ruchem od dołu do góry, aby zachować puszystość.
Składanie i pieczenie szarlotki:
- Wylej około 2/3 ciasta do przygotowanej formy, rozprowadzając je równomiernie.
- Na ciasto wyłóż przygotowane jabłka, rozkładając je równą warstwą.
- Na wierzch wylej pozostałe ciasto, starając się przykryć jabłka (nie martw się, jeśli nie wszystkie zostaną przykryte – to naturalne).
- Opcjonalnie posyp wierzch płatkami migdałów dla dodatkowego chrupnięcia i aromatu.
- Piecz w nagrzanym piekarniku przez około 45-50 minut, aż ciasto urośnie i nabierze złocistobrązowego koloru. Sprawdź patyczkiem – powinien wychodzić suchy.
- Wystudź szarlotkę w formie przez około 15 minut, następnie wyjmij i pozostaw do całkowitego ostygnięcia na kratce.
- Przed podaniem posyp cukrem pudrem dla eleganckiego wykończenia.
Wskazówki dla idealnej szarlotki na oleju
Sekret najlepszej szarlotki tkwi w odpowiednio dobranych jabłkach i delikatnym łączeniu składników.
- Wybór jabłek: Najlepsze do szarlotki są kwaśne odmiany jak szara reneta, antonówki czy papierówki. Nadają ciastu charakterystyczny, intensywny smak i zachowują strukturę podczas pieczenia.
- Temperatura składników: Jajka powinny być w temperaturze pokojowej – zimne nie napowietrzą się dobrze podczas ubijania, co wpłynie na puszystość ciasta.
- Olej: Używaj oleju o neutralnym smaku, jak rzepakowy lub słonecznikowy. Unikaj oliwy z oliwek, która wprowadzi niepożądany aromat do słodkiego wypieku.
- Miksowanie: Ciasto miksuj tylko do momentu połączenia składników. Zbyt długie mieszanie aktywuje gluten, przez co ciasto może stać się zbite i gumowate.
- Test patyczkiem: Zawsze sprawdzaj, czy ciasto jest upieczone, wbijając drewniany patyczek w środek – powinien wyjść suchy, bez przyklejonych mokrych okruszków.
- Dodatkowy aromat: Możesz wzbogacić smak szarlotki dodając do jabłek otartą skórkę z połowy cytryny lub pomarańczy, a także szczyptę kardamonu czy gałki muszkatołowej.
- Przechowywanie: Szarlotka na oleju zachowuje świeżość do 3-4 dni, przechowywana pod przykryciem w temperaturze pokojowej. Możesz ją również zamrozić w porcjach na okres do 3 miesięcy.
Wartości odżywcze szarlotki na oleju
Szarlotka na oleju, choć nadal jest deserem, ma kilka zalet w porównaniu do tradycyjnej wersji na maśle. Poniżej orientacyjne wartości odżywcze jednej porcji (1/12 ciasta):
- Kalorie: około 320 kcal
- Tłuszcze: 15g (z czego nasycone: 1,5g)
- Węglowodany: 42g (z czego cukry: 25g)
- Błonnik: 2g
- Białko: 4g
Jabłka zawierają cenne pektyny, które korzystnie wpływają na pracę jelit, oraz witaminę C i przeciwutleniacze wspierające odporność. Olej roślinny dostarcza nienasyconych kwasów tłuszczowych, zdecydowanie korzystniejszych dla zdrowia serca i układu krążenia niż nasycone tłuszcze zwierzęce zawarte w maśle.
Warianty szarlotki na oleju
Podstawowy przepis można twórczo modyfikować według własnych upodobań:
- Szarlotka z kruszonką: Przygotuj kruszonkę z 100g mąki, 50g cukru i 50g masła. Posyp nią wierzch ciasta przed pieczeniem dla dodatkowej warstwy chrupkości.
- Szarlotka z budyniem: Między warstwą ciasta a jabłkami wylej przygotowany budyń waniliowy – uzyskasz kremową, aksamitną warstwę pośrednią.
- Szarlotka z orzechami: Dodaj do ciasta 100g posiekanych orzechów włoskich lub laskowych, które wprowadzą przyjemny, chrupiący element i wzbogacą smak.
- Szarlotka z dodatkiem gruszek: Zastąp część jabłek dojrzałymi gruszkami dla ciekawego połączenia smaków i tekstur.
- Szarlotka bezglutenowa: Zastąp mąkę pszenną gotową mieszanką mąk bezglutenowych w tej samej proporcji – ciasto pozostanie puszyste i smaczne.
Domowa szarlotka na oleju to przepis, który warto mieć w swoim kulinarnym repertuarze. Jest prosta, szybka i zawsze się udaje. Jej bogaty aromat wypełni dom, przywołując wspomnienia babcinych wypieków, a wilgotne ciasto i soczyste jabłka z nutą cynamonu zadowolą nawet najbardziej wymagających smakoszy. Niezależnie czy podasz ją na ciepło z gałką lodów waniliowych, czy na zimno z kleksem bitej śmietany – zawsze będzie prawdziwym hitem.